Paradontoza Przyczyną Cukrzycy?

Od dawna wiadomo bylo, ze chorzy na cukrzyce czesciej cierpia na paradontoze. Teraz okazuje sie, ze zaleznosc ta dziala takze w druga strone - twierdza amerykanscy stomatolodzy.

Czy paradontoza moze prowadzic do cukrzycy? Okazuje sie, ze tak. Jezeli dziasla sa chore, bakterie moga przedostac sie przez nie do krwi i pobudzic uklad odpornosciowy, który reaguje zwiekszona produkcja tzw. cytokin - zwiazków chemicznych, które odpowiadaja za rozwój zapalenia. Dzialajac zbyt dlugo, moga one doprowadzic do uszkodzenia zdrowych tkanek organizmu.

Wysoki poziom cytokin utrzymujacy sie przez dluzszy czas moze niszczyc komórki trzustki odpowiedzialne za produkcje insuliny. W ten sposób moze dojsc do rozwoju cukrzycy typu II nawet u zupelnie, wydawaloby sie, zdrowych ludzi! - mówil dr Anthony Iacopino z wydzialu stomatologicznego Marquette University w Milwaukee (USA) na kongresie, który odbyl sie w Bethesda.

Jego zdaniem zwiekszone ryzyko zachorowania na cukrzyce maja osoby cierpiace na paradontoze, zwlaszcza jezeli maja przy tym wysoki poziom cholesterolu we krwi. - Leczenie za pomoca diety niskotluszczowej czy leków obnizajacych poziom tluszczów moze pomóc nie tylko cukrzykom, ale i osobom z chorymi dziaslami - tlumaczy dr Iacopino.

Teraz lekarze musza sprawdzic nowe odkrycie. Kolejne badania maja wyjasnic, czy leczenie paradontozy zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzyce typu II.
jcs (19-04-01 22:00)

Co to jest paradontoza?

Odpowiada lek. med. Michal Rancewicz, stomatolog, warszawskie Centrum Medycznym Ksztalcenia Podyplomowego oraz gabinet prywatny
To choroba, która uszkadza i powoli niszczy aparat wiezadlowy wiazacy zab z koscia W rezultacie zeby sa coraz slabiej umocowane w szczekach i wreszcie zaczynaja wypadac

Paradontoze wywoluja bakterie, które rozmnazaja sie w ustach na skutek zlej higieny - niedokladnego mycia i osadzania sie na zebach zlogów. Moze to byc plytka nazebna, czyli miekki bialy osad zlozony glównie z bakterii, lub twardy kamien, który powstaje z resztek jedzenia, zluszczonego nablonka i soli mineralnych pochodzacych ze sliny. W tej twardej masie siedza zas bakterie, dla których wszelkie zlogi sa swietnym mieszkaniem. Bakterie zagniezdzaja sie zwlaszcza w przestrzeniach miedzy zebami i w kieszonkach dziaslowych wywolujac tam reakcje zapalna. Moze to byc wlasnie pierwszy etap paradontozy, który moze objawiac sie stanem zapalnym dziasel. Dziasla sa wówczas obrzmiale, moga zmienic kolor i stac sie wisniowe, a przy myciu zebów mocno krwawia. Towarzyszy temu nieprzyjemny zapach z ust.

Nieleczona paradontoza rozwija sie. W jej kolejnym stadium bakterie atakuja ozebna, czyli tkanke, która znajduje sie miedzy zebem a koscia, wywolujac stan zapalny coraz glebiej polozonych czesci przyzebia. Kiedy ozebna slabnie, zeby nie sa juz tak dobrze osadzone na szczece i zaczynaja sie chwiac.

W kolejnym etapie, kiedy bakterie zniszcza juz czesc przyzebia, przenosza sie jeszcze nizej, wedruja wzdluz korzenia zeba i moga uszkadzac kosc, w której zab jest osadzony. W efekcie korzen jest zwiazany z koscia na coraz to krótszym odcinku. Jesli za leczenie wezmiemy sie dopiero na tym etapie, to niestety moze byc juz za pózno i zebów nie da sie uratowac - zaczna wypadac.

Oczywiscie nie jest tak, ze bakterie atakuja, a organizm jest bezbronny. Gdy tylko "dowie sie" on o stanie zapalnym, zaczyna wytwarzac przeciwciala i inne substancje, których zadaniem jest zniszczyc wroga. Niestety, przeciwciala okazuja sie tak skuteczne, ze zaczynaja niszczyc nie tylko bakterie, ale przy okazji same niszcza tkanki przyzebia. Dlatego sam organizm przed paradontoza sie nie wybroni, trzeba mu pomóc. Jest to mozliwe, wbrew pokutujacemu przekonaniu, ze na paradontoze nie ma lekarstwa. Wrecz przeciwnie - jesli leczenie podejmie sie wczesnie, chorobe mozna zatrzymac i naprawic to, co zniszczyla.

Po pierwsze - trzeba bezwzglednie poprawic higiene jamy ustnej. Osoby z paradontoza popelniaja zwykle fatalny blad - ich dziasla krwawia, wiec by tego uniknac, szczotkuja zeby krócej i mniej dokladnie. Powstaje bledne kolo - w niedomytych zebach jeszcze szybciej rozwija sie choroba, a dziasla coraz bardziej krwawia. Dlatego mimo krwawien zeby myc trzeba czesciej, dluzej i dokladniej niz dotad. Po drugie - kiedy tylko pojawia sie niepokojace objawy (krwawienie i obrzek dziasel), trzeba jak najszybciej pójsc do dentysty. Jesli rozpozna paradontoze, na pewno zaleci usuniecie z zebów plytki i kamienia, które sa pozywka dla bakterii. Gdyby stan zapalny byl ciezki, moze ewentualnie zapisac równiez antybiotyk. Lyka sie go lub smaruje zainfekowane dziasla. Po usunieciu zlogów z zebów dziasla szybko sie goja, a pacjent odczuwa poprawe juz w ciagu kilku dni.

Przy bardziej zaawansowanych stanach chorobowych lekarz moze przeprowadzic kiretaz. Zabieg polega na tym, ze z powierzchni korzenia zeba zeskrobuje sie zlogi. Usuwa sie w ten sposób bakterie i tkanki zniszczone choroba, ozebna moze sie zagoic i zregenerowac, czyli wytworzyc nowa tkanke.

Jesli paradontoza zniszczyla wieksza czesc ozebnej i zeby slabo trzymaja sie w kosci, stomatolog moze je szynowac, czyli usztywnic. W zabiegu tym zeby laczy sie ze soba za pomoca róznych technik. Moze to byc ligatura, czyli specjalne druty, moze to byc proteza szynujaca lub splinty, czyli szyny z kompozytu (substancji na bazie syntetycznych zywic, tej samej, z której robi sie plomby). Taka sztywna konstrukcja polaczonych ze soba zebów sprawia, ze nie chwieja sie juz tak bardzo. Gdy rany w dziaslach zagoja sie, a ozebna zregeneruje, szyny mozna usunac.

Jesli zeby sa slabo osadzone w kosci i grozi im wypadniecie, mozna tez zastosowac regeneracje kosci z zastosowaniem blon zaporowych (tu odsylacz do pytania "Co to sa blony zaporowe?").

Dane tu przedstawione maja jedynie wartosc informacyjna i nie moga zastapic indywidualnej porady lekarskiej.

Co robic, gdy zeby sa rozchwiane?

odpowiada lek. med. Michal Rancewicz, stomatolog, warszawskie Centrum Medycznym Ksztalcenia Podyplomowego oraz gabinet prywatny.
Rozchwiane zeby to najczesciej objaw zaawansowanej choroby przyzebia, czyli paradontozy Bakterie, które wywoluja te chorobe, niszcza ozebna - otaczajaca zab tkanke, jednoczesnie atakujac kosc, w której zab jest osadzony.
By ratowac zeby przed coraz wiekszym rozchwianiem, a potem wypadnieciem, mozna je szynowac, czyli usztywniac. W zabiegu tym zeby laczy sie ze soba po ich wewnetrznej stronie za pomoca róznych technik. Moze to byc ligatura, czyli specjalne druty, moze to byc proteza szynujaca lub splinty, czyli szyny z kompozytu (tworzywa, z którego robi sie plomby). Taka sztywna konstrukcja polaczonych ze soba zebów sprawia, ze nie chwieja sie juz tak bardzo. Gdy rany w dziaslach zagoja sie, a ozebna zregeneruje, szyny mozna usunac.
Jesli zeby sa slabo osadzone w kosci i grozi im wypadniecie, mozna tez zastosowac blony zaporowe.

Dane tu przedstawione maja jedynie wartosc informacyjna i nie moga zastapic indywidualnej porady lekarskiej.

Paradontoza

Zeby sa podtrzymywane przez dziaslo, ozebna (tkanka laczna miedzy zebem a koscia) i przez kosci zuchwy. Ten aparat podtrzymujacy, zwany przyzebiem, jest podatny na zapalenia, przede wszystkim przy zachowaniu niewlasciwej higieny jamy ustnej. Najczestsza przyczyna utraty zebów w podeszlym wieku jest wlasnie paradontoza (zapalenie przyzebia). W wiekszosci przypadków paradontoza rozwija sie w wyniku zapalenia dziasel, które ulegaja zanikowi i obnazaja szyjki zebowe

Objawy

W przypadku paradontozy dochodzi w zebodolach do gromadzenia sie bakterii, które potem wywoluja zapalenie. Dziasla robia sie czerwone, napuchniete, lekko krwawia i sa bardzo wrazliwe na ból. Paradontozie moze towarzyszyc ropienie dziasel i nieprzyjemny zapach z ust. Z czasem zeby zaczynaja sie ruszac i wypadaja

Przyczyny

Parodontoza jest najczesciej spowodowana niewlasciwa higiena jamy ustnej, która prowadzi do powstania kamienia nazebnego i w nastepstwie tego - do zapalenia dziasel. Krzywe ustawienie zebów oraz czeste zgrzytanie zebami powoduja przeciazenie aparatu podtrzymujacego i sprzyjaja rozwojowi paradontozy. Bardzo rzadko przyczyna paradontozy jest inna choroba, np.: awitaminoza, cukrzyca lub oslabienie tkanki lacznej

Powiklania

Jesli paradontoza nie jest leczona, moze dojsc do utraty zebów. Leczenie jest jednak trudne i nie zawsze skuteczne. Co mozesz zrobic:

• Leczenie paradontozy nalezy powierzyc dentyscie
• Leczenie musi byc wspomagane przez odpowiednia higiene jamy ustnej
• Kiedy nalezy udac sie do lekarza
• Gdy zauwazysz zanik lub zapalenie dziasel

Co zrobi lekarz

Przeprowadzi kontrole uzebienia i rozpocznie leczenie paradontozy. Przede wszystkim usunie kamien nazebny i oczysci zebodoly. Niekiedy zachodzi koniecznosc podania leku, wspomagajacego leczenie zapalenia, np. plynu dezynfekujacego do plukania lub nawet antybiotyku. Dentysta udzieli ci koniecznych wskazówek, jak nalezy dbac o higiene jamy ustnej.

Zapobieganie

W regularnych odstepach czasu nalezy kontrolowac zeby u dentysty Wlasciwa pielegnacja jamy ustnej i zebów jest podstawowym srodkiem, zapobiegajacym chorobom zebów i przyzebia

Dane tu przedstawione maja jedynie wartosc informacyjna i nie moga zastapic profesjonalnej porady lekarskiej

Paradontoza - niebezpieczna choroba przyzebia

Atakuje podstepnie. Przez dlugi czas nie daje o sobie znac; nie leczona prowadzi do utraty zebów.
Wokól tej choroby, zwanej równiez przyzebica, naroslo wiele mitów. Najbardziej rozpowszechnilo sie przekonanie, ze jest uwarunkowana genetycznie, a walka z nia zawsze okazuje sie bezskuteczna. Na paradontoze choruje ponad 10% ludzi na swiecie, w Polsce - okolo 70%. Wynika to z faktu, ze zaledwie 1/3 z nas wie, jakie sa przyczyny paradontozy i jak sie jej ustrzec, a przede wszystkim, jak ja leczyc.

Szczoteczki w garsc

Rozwojowi paradontozy sprzyjaja niektóre czynniki genetyczne i choroby (takie jak cukrzyca czy AIDS), palenie papierosów oraz zle dopasowane protezy, ubytki próchnicowe, wady zgryzu, zle zalozone wypelnienia. Bywa ona równiez skutkiem zaburzen hormonalnych, ciazy, przyjmowania niektórych leków (przeciwpadaczkowych, immunosupresyjnych, przeciw nadcisnieniu tetniczemu, bialaczkom, miejscowym uczuleniom lub zatruciu metalami ciezkimi). Ale wszystkie te przyczyny stanowia tylko 1%. Az 99% wszelkich chorób przyzebia to efekt niedostatecznej higieny jamy ustnej!

Jak sie rozwija paradontoza

Powstaje w wyniku dlugotrwalego procesu zapalnego wywolanego przez drobnoustroje chorobotwórcze, które w naturalny sposób gromadza sie w miejscu zetkniecia dziasel i zebów. Osad (zwany plytka bakteryjna) zawiera glównie flore bakteryjna i resztki pokarmu. Jezeli nie jest regularnie usuwany, zmienia sie w kamien nazebny. Kamien najpierw twardnieje (mineralizuje sie) przy krawedzi dziasla, a pózniej "schodzi" coraz blizej korzenia, wbijajac sie pod tkanke miekka. Nieustannie drazni dziasla, powodujac obrzek i ból. Z czasem coraz bardziej uciska miekka tkanke dziasla, a ona obkurcza sie - cofa przed kamieniem. Jezeli ten proces nie zostanie zahamowany, tkanki mocujace zeby w kosci szczeki (tj. ozebna wraz z wiezadlami przyzebnymi i koscia wyrostka zebodolowego) ulegna uszkodzeniu, a potem zniszczeniu. Odslonia sie szyjki zebowe (ten etap latwo rozpoznac, bo odkryte szyjki sa bardzo wrazliwe na temperature, slodkie lub kwasne pokarmy). Zeby sa wtedy luzno osadzone w szczece i zaczynaja wypadac.

Krew i ból

Pierwszym objawem paradontozy moze byc nieprzyjemny zapach z ust i rozpulchnienie dziasel. Blona sluzowa zaczyna krwawic nawet przy niewielkim ucisku, np. gryzieniu chleba. Jest bolesna, zaczerwieniona i obrzmiala. Dochodzi do zapalenia dziasel, a czasem od razu do bardzo bolesnego stanu zapalnego przyzebia.

Regularnie zdejmuj kamien

W zasadzie nikomu nie udaje sie czyscic zebów tak dokladnie, by zapobiec powstawaniu zlogów kamienia. Moze go usunac jedynie dentysta za pomoca specjalistycznego sprzetu. Zabiegowi temu, w zaleznosci od potrzeb, powinnismy sie poddawac 2 - 4 razy w roku. Przy okazji lekarz wymieni plomby, zwlaszcza jesli zdazyly sie ukruszyc czy obluzowac, naprawi lub zmieni protezy.

Mlodosc cie nie ochroni

Nie jest prawda, ze na paradontoze cierpia jedynie ludzie starsi. Z badan epidemiologicznych przeprowadzonych w Polsce przez prof. Zbigniewa Janczuka, periodontologa [co to za specjalnosc?] ze Szczecina, wynika, ze 5 - 15% ludzi w wieku 35 - 44 lat ma po 2 - 4 kieszonki dziaslowe, które wymagaja nie tylko leczenia, lecz takze odtworzenia ubytków kostnych. Osoby w wieku 45 - 69 lat maja o kilka kieszonek wiecej. Ale takze u osiemnastolatków obserwuje sie ostre procesy zapalne, które moga prowadzic do utraty zebów.

Ze wzgledu na powszechnosc wystepowania oraz odlegle skutki choroby przyzebia powinny byc uznane za choroby spoleczne i leczone przy niewielkim udziale finansowym pacjentów. Niestety, tak nie jest. A przeciez brak zebów i chore dziasla prowadza do rozwoju chorób serca, stawów i przewodu pokarmowego (z powodu utrudnionego trawienia duzych kesów pokarmu).

Proste sposoby na trudne problemy

Plukanie, natryski, masaze.
Stan zapalny dziasel - oczywiscie tylko w poczatkowym etapie choroby - mozna zlikwidowac plukankami. Wykorzystuje sie napary ziolowe (z klacza pieciornika, lisci szalwii i miety pieprzowej, koszyczków rumianku, kwiatów czarnego bzu, kory debu), które dzialaja sciagajaco i przeciwzapalnie. W aptekach dostepne sa takze gotowe plukanki ziolowe o takim samym dzialaniu, np. Azulan, Septosan, Dentosept. Po konsultacji ze stomatologiem mozna stosowac chemiczne preparaty do leczenia dziasel, np. Paroplak, Skinseptoral, Corsodyl.
W sanatoriach Ciechocinka, Kamienia Pomorskiego czy Buska Zdroju leczy sie paradontoze natryskami: woda pod cisnieniem dokladnie oczyszcza przestrzenie miedzyzebowe i kieszonki. Korzystnie dzialaja wody lecznicze - przede wszystkim solanki, wody siarkowe, zelaziste, gipsowe, a takze woda morska. Masaz strumieniem wody leczniczej powoduje splycenie (jakby zarastanie) kieszonek dziaslowych. Po zabiegu dziasla nie bola ani nie krwawia, a zeby sa bardziej stabilne. Chore dziasla mozna smarowac pasta borowinowa podgrzana do temperatury 45 - 50°C. Przez odpowiedni masaz pasta jest wprowadzana równiez do kieszonek. W warunkach domowych takze powinno sie masowac dziasla. To zabieg prosty, ale bardzo pomocny. Czystym palcem lub gumowym stymulatorem osadzonym na szczoteczce do zebów "naciagamy" dziaslo na zab. Czynnosc te nalezy powtarzac kilka razy przy kazdym myciu zebów.
W pielegnacji dziasel przydaje sie aparat irygacyjny (tzw. water-pick). Przez odpowiednio zbudowana szczotke przeplywa pod niewielkim cisnieniem woda, która ulatwia czyszczenie przestrzeni miedzyzebowych i kieszonek dziaslowych, co zapobiega powstawaniu plytki nazebnej.
Uwaga: przy stanach zapalnych nalezy uzywac miekkiej szczoteczki, by jak najmniej draznic dziasla.

Parodontoza - ostateczna rozgrywka

horoby przyzebia nie zawsze poddaja sie leczeniu u stomatologa. Czasem sprawy musi wziac w swoje rece chirurg.
Staje sie to konieczne z chwila, gdy stan zapalny dziasel obejmie glebokie tkanki przyzebia. Celem leczenia chirurgicznego jest usuniecie tkanek zmienionych przez chorobe oraz ich odtworzenie lub maksymalna naprawa.
Do powszechnie stosowanych periodontologicznych metod leczniczych zalicza sie: dokoronowe przemieszczanie tkanek, sterowane odtwarzanie tkanek za pomoca wszczepialnych blon zaporowych, wszczepów kostnych (z kosci ludzkiej lub zwierzecej) i bioszkiel naturalnych lub syntetycznych. W leczniczych procesach naprawczych powstaje nowa tkanka, która jest kopia tkanki naturalnej, zarówno pod wzgledem budowy, jak i pelnionych funkcji. Najwazniejsze jest odbudowanie funkcji przyczepu, czyli wiezadel przyzebnych.

Odtwarzanie tkanek

Gdy uszkodzenia ozebnej i wiezadel przyzebnych oraz kosci wyrostka zebodolowego sa glebokie, nadzieje na wyleczenie daje nowoczesny preparat Emdogain (firmy Biora AG), zawierajacy bialka szkliwa, tzw. bialka hydrofobowe, które stymuluja odtwarzanie tkanek. Lek wyprodukowano po wieloletnich badaniach. Zawiera on tzw. amelogeniny - bialka uzyskane z zawiazków zebów prosiat (zawiazki te maja budowe identyczna jak u czlowieka). Amelogeniny odgrywaja znaczaca role w procesie ksztaltowania sie zebów i ich ochrony, ale sa produkowane przez ludzki organizm tylko w okresie zycia plodowego.
Z badan przeprowadzonych w wielu klinikach na swiecie wiadomo, ze Emdogain pobudza wszystkie typy komórek odpowiedzialnych za odtwarzanie tkanek przyzebia. W 80% przypadków po zastosowaniu preparatu uzyskano pelna regeneracje tych tkanek. Równiez przy likwidowaniu kieszonek przyzebnych (o glebokosci powyzej 6 mm), którym towarzyszy pionowy zanik kosci (szczeliny w zebie), efekty sa bardzo dobre.
Emdogain budzi wielkie zainteresowanie specjalistów. Jego stosowanie uznano za najprostsza dla pacjenta i lekarza metode leczenia chorób przyzebia.

Jak to sie robi?

Przed wykonaniem zabiegu konieczny jest rentgen (najlepiej pantomogram, czyli panoramiczne zdjecie obu szczek), który uwidoczni wszystkie zmiany i ubytki kostne. Wczesniej trzeba dokladnie wyleczyc stany zapalne w jamie ustnej i starannie usunac plytke bakteryjna oraz kamien naddziaslowy i poddziaslowy. Zabieg przeprowadza sie w znieczuleniu miejscowym. Nacina sie dziaslo i odchyla jego plat. Aby dostac sie do powierzchni korzenia, nalezy usunac zmienione procesem zapalnym tkanki cementu korzenia i ozebnej. Kolejny etap zabiegu to usuniecie specjalnym wytrawiaczem tzw. warstwy mazistej tworzacej sie na powierzchni cementu korzenia. Na dokladnie oczyszczona i wytrawiona powierzchnie korzenia nanosi sie preparat Emdogain. Zaczac trzeba od dna ubytku. Nadmiar leku zostaje "wycisniety" podczas przyszywania platów dziasel.
Proces leczniczy rozpoczyna sie niemal natychmiast po zakonczeniu zabiegu. Nie ma dolegliwosci bólowych i obrzeku, a rany zazwyczaj goja sie bardzo szybko. Szwy sa usuwane po 1 - 3 tygodniach. Przez 3 - 6 tygodni pacjent powinien plukac usta roztworem antyseptycznego preparatu, który zaleci lekarz. Zeby w leczonej okolicy moga byc delikatnie szczotkowane po 3 tygodniach, a czyszczenie przestrzeni miedzyzebowych rozpoczyna sie po 6 tygodniach. Zanim zeby osiagna pozadana stabilnosc, trzeba sie powstrzymac od jedzenia twardych pokarmów, np. jablek, marchewki czy sucharków.
Po 6 miesiacach na zdjeciu rtg wyraznie widac nowy przyczep zeba zbudowany z cementu korzeniowego, wiezadel zebodolowych i kosci wyrostka zebodolowego.